Ochrona pustułek

Zakończenie sezonu.

Nasze pustułki opuściły budki lęgowe, w związku z tym podgląd z kamer został wyłączony. Zapraszamy do oglądania ptaków od marca przyszłego roku. Podsumowanie sezonu ogłosimy jak tylko otrzymamy dane od współpracującego z nami ornitologa.

Obrączkowanie w Rudnikach

Kolejny raz ornitolog odwiedził nasze pustułki w Rudnikach. Dwa pisklęta z Rodziny Dolomitowskich zostały przebadane i zaobrączkowane.

Pusta budka lęgowa u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm.

W związku z przedwczesnym opuszczeniem budki lęgowej przez podlota poprosiliśmy współpracującego z nami Ornitologa dr Bartosza Janica z Uniwersytetu Łódzkiego o komentarz - Sytuacja, którą dziś zarejestrowały kamery pozwala zaobserwować jak silna potrafi być konkurencja wewnątrzgatunkowa. Zachowania, które mogą być opisane jako klepto-pasożytnictwo gniazdowe obserwowaliśmy już w ubiegłym sezonie, gdy latające młode pustułki ustawiały się do karmienia z młodszymi wychowywanymi w skrzynce z kamerą. Dziś szamotanina spowodowała przedwczesne opuszczenie gniazda. Można mieć nadzieję, że młodej pustułce udało się pierwszy raz skutecznie polecieć. Pierwsze loty dla pustułczych podlotów często kończą się na ziemi, z której nie potrafią się już wzbić w powietrze. Skrzynia zlokalizowana jest bardzo wysoko, zatem szanse na odnalezienie podlota gdy nie był obserwowany i nie wiemy gdzie poleciał jest tylko dziełem przypadku. Możemy mieć nadzieję, że jest cały, że rodzice będą przynosić dla niego pokarm i że pojawi się jeszcze w skrzyni cały i zdrowy. Na terenie zakładów gniazduje blisko siebie około 5 par pustułek, rozpoczynają lęgi w różnym terminie i z różnym sukcesem. Dzięki transmisji na żywo możemy odkrywać zachowania mało znane i takie, które nie byłyby możliwe do zaobserwowania i interpretacji (lub prawie niemożliwe) bez kamery i bez udziału zaangażowanych obserwatorów.

Obrączkowanie piskląt w Cementowni Chełm

Ornitolog odwiedził również nasze chełmskie pustułki i wykonał kompleksową wizję terenową. Trzy pisklęta z Rodziny Betonowskich i Klinkierowskich zostały przebadane i zaobrączkowane.

Obrączkowanie piskląt w Cementowni Rudniki

Trzynaście piskląt z Rodziny Wapieniowskich, Marglowskich i Krzemionkowskich zostało przebadanych i zaobrączkowanych. Dzięki obrączkowaniu możliwe będzie pozyskanie informacji o migracjach, kondycji oraz długości życia pustułek, jeśli tylko inny obserwator dostrzeże numer z obrączki i przekaże informację o poczynionej obserwacji do specjalnej bazy.

Czwarte i piąte pisklę u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Kolejne dwa młode pojawiły się i Rodziny Betonowskich. Co ciekawe w dniu wyklucia pisklę pustułki waży niecałe 18 gramów, a już po trzech tygodniach jego masa zwiększa się prawie trzynastokrotnie (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).

Trzecie pisklę u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Tymczasem u Rodziny Betonowskich wykluło się kolejne pisklę. Małe pustułki najlepiej oglądać podczas karmienia. Przy okazji można zaobserwować jak zróżnicowany jest pokarm, który spożywają. Składa się on z gryzoni, gadów i owadów, a nawet małych ptaków, płazów, czy ssaków. (Śliwa P., 2006, Ochrona pustułki Falco tinnunculus w Polsce).

Trzecie pisklę u Rodziny Klinkierowskich w Cementowni Chełm

W sąsiadującej z Rodziną Betonowskich budce lęgowej, z której monitoring prowadzimy jedynie na potrzeby prowadzenia badań ornitologicznych wykluły się właśnie trzy pisklęta.

Obrączkowanie piskląt z Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Tymczasem pisklęta z Rodziny Kruszywowskich zamieszkujące budkę lęgową na wieży wymienników ciepła w Cementowni Rudniki dorosły już na tyle, że mógł odwiedzić je ornitolog celem przebadania i zaobrączkowania.

Pierwsze pisklęta u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Okres inkubacji jaj pustułki wynosi około miesiąca. Zgodnie z naszymi wyliczeniami pisklęta u Rodziny Betonowskich zaczęły wykluwać się pod koniec maja.

Trzecie pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Trzecia mała pustułka pojawiła się w budce lęgowej. Patrząc na dopiero co wyklute pisklęta pustułek trudno sobie wyobrazić, że już za cztery tygodnie będą dobrze wykształconym ptakami gotowymi do opuszczenia gniazda.

Pierwsze pisklęta u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

W budce lęgowej pojawiły się dwie małe pustułki. Czas między wykluciem pierwszego i ostatniego pisklęcia w lęgu wynosi około 2,5 doby (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Wkrótce zatem pojawią się kolejne.

Piąte jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

W budce Rodziny Betonowskich pojawiło się już piątek jajo. Średnia Europie wynosi od 4,43 do 5,73 jaja na jedną parę lęgową (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).

Czwarte jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Przyjmuje się, że pustułki dostosowują liczbę potomstwa do obfitości pożywienia w danym sezonie. Wkrótce przekonamy się zatem jakiej dostępności norników spodziewa się w tym roku Rodzina Betonowskich.

Trzecie jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Obecnie w budce lęgowej znajdują się trzy jaja. Tak małe lęgi zdarzają się u pustułek jednak bardzo rzadko (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Czekamy zatem na kolejne jaja.

Drugie jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Czy pustułki co roku składają jaja w tych samych miejscach? Nie zawsze, ale chętnie wybierają lokalizacje, w których w poprzednich latach udało im się odchować młode (Pietkiewicz M., Kwaśniewicz P., Łuczak P., 2016, Biologia lęgowa pustułki we Wrocławiu).

Pierwsze jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Zdarza się, że przed złożeniem jaj pustułki inkubują puste gniazda (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Zachowanie Pani Betonowskiej w ostatnich dniach świadczyło o zbliżającym się pierwszym jaju.

Czwarte jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Podczas pierwszego tygodnia inkubacji samica spędza w gnieździe średnio aż 40 minut w ciągu każdej godziny (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). W trakcie przerw w wysiadywaniu udało się jednak zaobserwować pojawienie się nowego jaja.

Trzecie jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Większość pustułek składa jaja przed południem, w okresie między godziną 8:00 a 12:00 (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Potwierdzają to również nasze obserwacje z budki Rodziny Kruszywowskich, gdzie kolejne jaja pojawiają się w okolicach południa.

Drugie jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Samice pustułek rozpoczynają inkubację zazwyczaj przy trzecim złożonym jaju. Pani Kruszywowska zaczęła jednak nieco wcześniej i już teraz często obserwujemy ją ogrzewająca jaja w budce lęgowej.

Pierwsze jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Wraz z początkiem kwietnia w budce lęgowej Rodziny Kruszywowskich pojawiło się pierwsze jajo. Sezon uznajemy oficjalnie za otwarty! W tym roku nieco wcześniej niż zwykle. Kolejnego jaja możemy spodziewać w poniedziałek – przypominamy, że pustułki składają je co około 2 dni.

Zajmowanie budek lęgowych w Cementowniach CEMEX

Do naszych budek lęgowych licznie zaglądają już ptaki i to nie tylko pustułki, ale również kawki i grzywacze! Niekiedy wręcz ptaki toczą ze sobą walki o miejsce gniazdowania. Wkrótce przekonamy się, czy w sezonie 2023 obserwować będziemy jedynie CEMEX-owe sokoły, czy również przedstawicieli innego gatunku.

Zakończenie sezonu

Nasze pustułki opuściły już budki lęgowe, w związku z tym podgląd z kamer został wyłączony. Zapraszamy do oglądania ptaków od marca przyszłego roku. A już wkrótce ukaże się podsumowanie tegorocznego sezonu lęgowego.

Usamodzielniające się pustułki z Rodziny Betonowskich z Cementowni Chełm

Mija około miesiąc od czasu, gdy pustułki z Rodziny Betonowskich opuściły gniazdo. Tym samym kończy się okres, w którym podloty pod opieką rodziców nabierały niezbędnych umiejętności, by w pełni się usamodzielnić. Coraz rzadziej możemy obserwować pustułki odwiedzające budkę lęgową. Zauważyliśmy jednak, że ulubionym miejscem ich spotkań stał się ostatnio komin, przy którym chętnie przebywają w towarzystwie osobników z innych rodzin.

Po stracie lęgu u Rodziny Cementowskich kończymy tegoroczną transmisję z gniazda. Przykro nam z powodu zaistniałej w gnieździe sytuacji. Zgodnie z zaleceniami RDOŚ w Lublinie nie podejmowaliśmy żadnej ingerencji w naturalne procesy przyrodnicze. Pracownicy RDOŚ uznali, że nawet podjęcie prób transportu lub dokarmiania dawałoby małe szanse przeżycia.

W gnieździe Rodziny Cementowskich zaobserwowaliśmy stratę 2 piskląt na wczesnym etapie. Sytuacja ta wzbudziła nasz niepokój ze względu na obserwowaną niską częstotliwość karmień. Po konsultacjach ze stosownymi specjalistami zapadła decyzja, żeby nie ingerować w sytuację w gnieździe. Przykro nam z powodu piskląt, jednak wyłączenie transmisji nie zmieni ich sytuacji.

Komentarz ornitologa: W obserwowanym gnieździe – Rodzina Cementowskich – ptaki przystąpiły do lęgów późno względem innych skrzyń lęgowych rozmieszczonych w Cementowni, w których pustułki odniosły sukces lęgowy. Zdarzenia, które obserwowaliśmy w gnieździe, nie są niczym nadzwyczajnym i mogą się wydarzyć, np.: gdy ptaki są niedoświadczone, zginie jeden z partnerów, ptaki źle oszacowały dostępność pokarmu, pisklę zatruło się pokarmem lub jest chore czy słabe. Pamiętajmy jednak, że to są jedynie nasze przypuszczenia wynikające z obserwacji tego co dzieje się w skrzyni. Nie wiemy, co dzieje się poza skrzynką.

Zapraszamy do obserwacji wychowywanych z sukcesem podlotów u Rodziny Betonowskich.

Pierwsze pisklęta u rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm

Patrząc na dopiero co wyklute pisklęta pustułek trudno sobie wyobrazić, że już za cztery tygodnie będą dobrze wykształconym ptakami gotowymi do opuszczenia gniazda.

Dorastające pisklęta u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Rozwój piskląt dobre widać patrząc na Rodzinę Betonowskich. W ciągu trzech tygodni od wyklucia pustułki diametralnie zmieniły swój wygląd i nabyły nowych umiejętności. Po ich zachowaniu widać również, że przygotowują się do nauki latania.

Obrączkowanie piskląt z Rodziny Marglowskich w Cementowni Rudniki

Jak już wspominaliśmy, mimo iż budkę z kamerą w Cementowni Rudniki zajęły w tym roku kawki na terenie zakładu wciąż gniazdują pustułki. Trzy pisklęta z Rodziny Marglowskich zamieszkujące silosy cementu zostały zaobrączkowane. Z zakładu zabrano do ośrodka rehabilitacji również pisklę, które wypadło z dzikiego gniazda i wymagało pomocy.

Obrączkowanie piskląt z Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Gniazdo rodziny Betonowskich odwiedził ornitolog, który zaobrączkował pisklęta, czyli założył im specjalny znaczniki z unikatowymi numerami. Dzięki niemu możliwe będzie pozyskanie informacji o migracjach, kondycji oraz długości życia pustułek, jeśli tylko inny obserwator dostrzeże numer z obrączki i przekaże informację o poczynionej obserwacji do specjalnej bazy.

Kawka z Rodziny Kruszywowskich opuściła gniazdo

O 5:30 nasza kawka wyleciała z budki lęgowej. W przeciwieństwie do pustułek podloty kawek nie powracają już do gniazda po jego opuszczeniu. Trzymamy kciuki za naszą kawkę, a za rok przekonamy się kto osiedli się w budce lęgowej Rodziny Kruszywowskich.

Pustułki w Cementowni Rudniki

W Cementowni Rudniki też pojawiły się już pierwsze pisklęta, zarówno w budce lęgowej Rodziny Marglowskich jak i w dzikim gnieździe na nieużywanej suwnicy. Po zakończeniu badań ornitologicznych będziemy mogli podać więcej szczegółów.

Dorosłe pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Nasza kawka dorosła i wkrótce stanie się podlotem, czyli ptakiem, który opuścił gniazdo. U kawek podobnie jak u pustułek okres od wyklucia do wylotu z gniazda trwa około miesiąca.

Piąte pisklę u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Co ciekawe w dniu wyklucia pisklę pustułki waży niecałe 18 gram, a już po trzech tygodniach jego masa zwiększa się prawie trzynastokrotnie (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).

Czwarte pisklę u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Małe pustułki najlepiej obserwować podczas karmienia. Przy okazji można zobaczyć jak zróżnicowany jest pokarm, który spożywają. Składa się on głównie z gryzoni, owadów i gadów, a czasami nawet ptaków, płazów, czy ssaków. (Śliwa P., 2006, Ochrona pustułki Falco tinnunculus w Polsce).

Czwarte jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm

W ubiegłym roku Pani Cementowska złożyła jedynie trzy jaja. Tak małe lęgi zdarzają się u pustułek bardzo rzadko (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Zastanawiamy się jak liczna w tym roku będzie nasza pustułkowa rodzina.

Pierwsze pisklęta u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

W budce lęgowej pojawiły się trzy małe pustułki. Czas między wykluciem pierwszego i ostatniego pisklęcia w lęgu wynosi około 2,5 doby (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Wkrótce zatem pojawią się kolejne.

Trzecie jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm

Większość pustułek składa jaja przed południem, w okresie między godziną 8:00 a 12:00 (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Z naszych obserwacji wynika jednak, że Pani Cementowska preferuje godziny popołudniowe.

Drugie jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm

Czy pustułki zawsze składają jaja w tym samym miejscu? Niekoniecznie, ale najchętniej wybierają miejsca, w których w poprzednich latach udało im się odchować młode (Pietkiewicz M., Kwaśniewicz P., Łuczak P., 2016, Biologia lęgowa pustułki we Wrocławiu).

Pierwsze jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm

Zdarza się, że przed złożeniem jaj pustułki inkubują puste gniazda (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Zachowanie Pani Cementowskiej w ostatnich dniach świadczyło ewidentnie o zbliżającym się pierwszym jaju.

Informujemy, że naprawiliśmy problem z siecią, przez który streaming nie był dostępny. Niestety okazało się, że w gnieździe znajduje się obecnie jedynie jedno pisklę. Nie wiemy dokładnie co stało się z pozostałymi. Konsultowaliśmy sprawę z ornitologiem i prawdopodobnie ze względu na brak dostępnego pożywienia lub objawy choroby rodzice zmuszeni byli do zredukowania lęgu. Bardzo nam przykro z powodu dwójki młodych, mamy nadzieję, że trzecia kawka bezpiecznie opuści gniazdo.

Szóste jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

W Europie na jedną parę lęgowom pustułki przypada średnio od 4,43 do 5,73 jaj (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Wygląda na to, że Państwo Betonowscy są w tym roku nieco powyżej średniej.

Piąte jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Przyjmuje się, że pustułki dostosowują liczbę potomstwa do obfitości pożywienia w danym sezonie. Wkrótce przekonamy się zatem jakiej dostępności norników spodziewają się w tym roku Państwo Betonowscy.

Karmienie u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Pisklęta we wczesnym etapie życia najlepiej obserwować podczas karmienia.
Podstawę diety kawek stanowią owady i ich larwy. Co ciekawe pustułki również żywią się owadami, które jednak są jedynie uzupełnieniem ich diety.

Czwarte jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Wspominaliśmy już o Panu Betonowskim, który dzielnie wspiera partnerkę wysiadywaniu jaj. Czas docenić również Panią Betonowską. Podczas pierwszego tygodnia inkubacji samica spędza w gnieździe średnio aż 40 minut w ciągu każdej godziny (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).

Trzecie pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Ze wszystkich trzech jaj u Rodziny Kruszywowskich bezpiecznie wykluły się pisklęta. Zazwyczaj jednak kawki mają większe rodziny obejmujące od 4 do nawet 7 młodych.

Pierwsze i drugie pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Okres inkubacji jaj jest u kawek zdecydowanie krótszy niż u pustułek i trwa zazwyczaj około 18 dni.

Trzecie jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Rudniki

Choć u pustułek to głównie samica zajmuje się inkubacją jaj, Pan Betonowski wydaje się być bardzo zaangażowany w ten proces i często można zobaczyć go wysiadującego jaja.

Drugie jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Tym, którzy nie pamiętają, przypominamy, że kolejne jaja u pustułek pojawiają się co około dwa dni, a samica przystępuje do wysiadywania zazwyczaj dopiero przy trzecim złożonym jaju.

Pierwsze jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Choć niektóre pustułki rozpoczynają składanie już w kwietniu, początek maja to wciąż optymalny czas na lęg. Pierwszym jajem u Rodziny Betonowskich oficjalnie rozpoczynamy sezon lęgowy 2022 w naszych cementowniach.

Trzecie jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Nie tylko jaja, ale również gniazda kawek różnią się wyglądem od tych pustułczych. Pustułkom do lęgu wystarczy jedynie żwirek wypełniający budkę, natomiast kawki budują obszerniejsze gniazda, w naszym przypadku z patyków, suchej trawy oraz… kabli i trytytek.

Drugie jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Jaja kawek różnią się wyglądem od jaj pustułek – są mniejsze i bardziej kolorowe. Przybierają barwę błękitną lub turkusową i pokryte są ciemnymi cętkami.

Pierwsze jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Jako, że przyroda jest nieprzewidywalna, w tym roku, w jednej z naszych budek lęgowych zamieszkały nie pustułki, a… kawki! Wspominaliśmy o tym, że pustułki do lęgu wykorzystują niekiedy gniazda ptaków krukowatych, tym razem stało się jednak odwrotnie.

Oczekiwanie na pierwsze jajo

Od kilku tygodni obserwujemy pustułki, które regularnie odwiedzające nasze budki lęgowe, czasami w pojedynkę, a czasami w parach. Z niecierpliwością wypatrujemy już tegorocznego pierwszego jaja, które oficjalnie rozpocznie sezon. W ubiegłym roku pojawiło się ono właśnie 6 kwietnia.

Zakończenie sezonu

Nasze pustułki szczęśliwie opuściły gniazda, w związku z tym podgląd z kamer został wyłączony. Zapraszamy do oglądania ptaków od marca przyszłego roku. Przekonamy się wtedy, czy tegoroczne pisklęta z Rodziny Betonowskich i Kruszywowskich powrócą do swoich budek lęgowych. Jeśli tak, to na pewno rozpoznamy je dzięki założonym obrączkom ornitologicznym.

Nauka latania w Chełmie i Rudnikach

Nasze pustułki z Chełma i Rudnik powoli wkraczają w dorosłość. Ich upierzenie nie przypomina już pisklęcego, a do tego mają za sobą pierwsze próby lotu! Coraz rzadziej możemy też obserwować wszystkie osobniki w gnieździe. Polecamy zatem skorzystać z ostatnich chwil na oglądanie pustułek, które wkrótce opuszczą budki lęgowe na stałe.

Problemy u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm zażegnane

W gnieździe Rodziny Betonowskich doszło do kolejnego przykrego wydarzenia – zmarło drugie pisklę. Mogło to być spowodowane zaprzestaniem dokarmiania piskląt przez samicę, która przez długi czas nie pojawiała się w gnieździe. Po konsultacjach ze specjalistami podjęliśmy działania mające na celu pomoc pozostałym pisklętom i zaczęliśmy organizować przeniesieniu ich do ośrodka rehabilitacji. W związku z tym zmuszeni byliśmy wyłączyć podgląd z kamer. Tuż przed rozpoczęciem akcji ratunkowej zaobserwowaliśmy jednak, że Pani Betonowska szczęśliwie powróciła do gniazda. Zdecydowaliśmy się więc nie ingerować nadmiernie w przyrodę. Dzikie zwierzęta zawsze lepiej radzą sobie w dorosłym życiu, gdy wychowują się z rodzicami. Po dwóch dobach obserwacji jesteśmy spokojni o Rodzinę Betonowskich, definitywnie odwołujemy akcję ratunkową i włączamy ponownie kamery.

Strata u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Z przykrością informujemy o smutnej sytuacji, która spotkała Rodzinę Betonowskich. Z przyczyn naturalnych zginęło jedno z piskląt. Niestety takie sytuacje zdarzają się u przedstawicieli tego gatunku dość często. Według dostępnych danych śmiertelność pustułek w pierwszym roku życia sięga nawet 65%. To kolejna sytuacja, która pokazuje, że wszelkie wysiłki podejmowane w celu ochrony tego gatunku są niezwykle ważne.

Obrączkowanie piskląt i pobranie wypluwek u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Sześć rudnickich piskląt z Rodziny Kruszywowskich zostało zaobrączkowanych. Z gniazda pobrano również wypluwki, czyli nieduże zlepki niestrawionego pokarmu, dostarczające cennych informacji o diecie ptaków. Mamy nadzieję, że dzięki podjętym działaniom lepiej poznamy naszych małych podopiecznych.

Obrączkowanie piskląt z Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Gniazdo rodziny Betonowskich odwiedzili ornitolodzy, którzy zaobrączkowali pisklęta, czyli założyli im po dwa specjalne znaczniki z unikatowymi numerami. Dzięki nim możliwe będzie pozyskanie informacji o migracjach, kondycji oraz długości życia pustułek, jeśli tylko inny obserwator dostrzeże numer z obrączki i przekaże informację o poczynionej obserwacji do specjalnej bazy.

Założenie nadajnika GPS pustułce w Cementowni Chełm

Dodatkowo jednej z pustułek zamieszkujących Chełmską Cementownię założono specjalny nadajnik GPS umożliwiający jej lokalizację, a tym samym poznanie wielkość obszaru, na którym żeruje, gniazduje i odpoczywa oraz tras jej wędrówek i miejsca zimowania.

Pisklęta u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm

W gnieździe Rodziny Cementowskich wykluły się trzy małe pustułki!

Dorastające pisklęta u Rodziny Betonowskich i Kruszywowskich

Tymczasem pisklęta w gniazdach Rodziny Betonowskich i Kruszywowskich przeszły prawdziwą metamorfozę. W ciągu dwóch tygodni od wyklucia diametralnie zmieniły swój wygląd – urosły i stały się bardziej opierzone. W dodatku bardzo się usamodzielniły, a samice nie muszą już ich inkubować. Dbają jedynie, by maluchom nie zabrakło pożywienia. Zmiany jednak nie dziwią, w końcu za około dwa tygodnie pisklęta muszą być gotowe, by odbyć swój pierwszy lot.

Szóste pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowi Rudniki

W budce lęgowej Rodziny Kruszywowskich wykluło się szóste pisklę.

Małe pustułki najlepiej oglądać podczas karmienia. Przy okazji można zaobserwować jak zróżnicowany jest pokarm, który spożywają. Składa się on z gryzoni, gadów i owadów, a nawet małych ptaków, płazów, czy ssaków. (Śliwa P., 2006, Ochrona pustułki Falco tinnunculus w Polsce).

Piąte pisklę u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Do rodziny Betonowskich dołączyła piąta mała pustułka!

Co ciekawe w dniu wyklucia pisklę pustułki waży niecałe 18 gram, a już po trzech tygodniach jego masa zwiększa się prawie trzynastokrotnie (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).

Czwarte i piąte pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

W gnieździe należącym do Rodziny Kruszywowskich pojawiły się dwa kolejne pisklęta.

Patrząc na małe pustułki trudno sobie wyobrazić, że już za cztery tygodnie będą dobrze wykształconym ptakami. Samica dba jednak, by miały energię do wzrostu i regularnie je dokarmia. Zaobserwowaliśmy nawet ciekawą scenę późnej kolacji o… 3 w nocy.

Drugie i trzecie pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

W budce lęgowej Rodziny Kruszywowskich wykluły się dwa kolejne pisklęta. Trzymamy kciuki za pozostałe.

Przez większość czasu troskliwa mama wciąż ogrzewa swoje młode, jednak w przerwach na karmienie w budce można zaobserwować ciekawe sceny z udziałem piskląt.

Pierwsze pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

O poranku w budce lęgowej Rodziny Kruszywowskich pojawiło się pierwsze pisklę!

Ponad 70% pustułek wykluwa się w godzinach rannych i przedpołudniowych (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).

Czwarte pisklę u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Tymczasem w gnieździe Rodziny Betonowskich pojawiła się czwarta mała pustułka.

Czas między wykluciem pierwszego i ostatniego pisklęcia w lęgu wynosi około 2,5 doby (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).

Pierwsze pisklęta u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

W gnieździe Rodziny Betonowskich wykluły się pierwsze trzy pisklęta! Czekaliśmy na nie dłużej niż zazwyczaj, bo aż 34 dni. Wypatrujemy kolejnych.

Oczekiwanie na pisklęta u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm

Rodzina Cementowskich doczeka się w tym roku prawdopodobnie trójki potomstwa. Piskląt możemy wypatrywać pod koniec czerwca.

Lęgi złożone z trzech jaj zdarzają się u pustułek bardzo rzadko (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).

Trzecie jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm

Pani Cementowska bardzo starannie wysiaduje swoje przyszłe młode, jednak w trakcie jej przerwy udało się zaobserwować pojawienie się trzeciego jaja.

Co ciekawe, w tygodniu poprzedzającym przystąpienie do lęgu, samica regularnie inkubowała puste gniazdo.

Drugie jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm

W gnieździe Rodziny Cementowskich pojawiło się drugie jajo.

Pustułka składa kolejne jaja średnio co 46 godzin (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Jednak z naszych obserwacji wynika, że drugie jajo pojawia się zdecydowanie szybciej.

Pierwsze jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm

Nowa Pani Cementowska zniosła dziś pierwsze jajo!

Pustułki są na ogół monogamistami i łączą się w pary na długie lata. Pan Cementowski po ostatnich trudnych doświadczeniach znalazł nową partnerkę. By udostępnić parze miejsce do lęgu z gniazda zostały usunięte nieinkubowane jaja, oczywiście po wcześniejszym uzyskaniu wymaganych zgód prawnych.

Szóste jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Pani Kruszywowska zniosła kolejne, szóste już jajo!

Podobnie jak w przypadku Rodziny Betonowskich klucia piskląt spodziewamy się na początku czerwca.

Tymczasem inna rodzina pustułek w Cementowni Rudniki postanowiła wykorzystać do lęgu nie budkę, a znajdującą się na wysokości 17 metrów… nieużywaną suwnicę. W gnieździe są już pisklęta! To przedsmak tego, co wkrótce wydarzy się u Rodziny Betonowskich i Kruszywowskich.

Piąte jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

W budce lęgowej Rodziny Kruszywowskich pojawiło się piąte jajo.

Zazwyczaj pustułki składają do sześciu jaj, udokumentowane są jednak przypadki gdy w gnieździe pojawiło się ich nawet dziesięć (Pietkiewicz M., Kwaśniewicz P., Łuczak P., 2016, Biologia lęgowa pustułki we Wrocławiu).

Oczekiwanie na pisklęta u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Rodzina Betonowskich doczekała się w tym roku prawdopodobnie pięciu piskląt. Możemy ich wypatrywać pod koniec pierwszego tygodnia czerwca.

Czwarte jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Pani Kruszywowska o poranku zniosła czwarte jajo.

W Europie na jedną parę lęgową pustułki przypada średnio od 4,43 do 5,73 jaj (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).

Trzecie jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Pani Kruszywowska bardzo starannie wysiaduje swoje przyszłe młode, jednak w czasie jej krótkiej przerwy udało się zaobserwować pojawienie się trzeciego jaja!

Podczas pierwszego tygodnia inkubacji samica spędza w gnieździe średnio aż 40 minut w ciągu każdej godziny (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).

Piąte jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

W budce lęgowej Rodziny Betonowskich jest już pięć jaj! W ubiegłym roku było ich sześć. Jesteśmy bardzo ciekawi, czy w tym roku nasza pustułkowa rodzina będzie równie liczna.

Drugie jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

W budce lęgowej Rodziny Kruszywowskich pojawiło się drugie jajo. Poza samicą w gnieździe stosunkowo często, w porównaniu z innymi naszymi budkami, pojawia się również samiec. Dokarmia on Panią Kruszywowską i pomaga jej przy wysiadywaniu jaj.

Czwarte jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

U Państwa Betonowskich pojawiło się czwarte jajo.

Co ciekawe, u pustułek, wybór budki do odbycia lęgu nie jest przypadkowy. Zazwyczaj składają one jaja w gniazdach, w których w poprzednich latach udało im się wychować młode (Pietkiewicz M., Kwaśniewicz P., Łuczak P., 2016, Biologia lęgowa pustułki we Wrocławiu).

Pierwsze jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki

Zachowanie Pani Kruszywowskiej, która od kilku dni często przebywała w gnieździe, wskazywało, że przymierza się do rozpoczęcia lęgu. I tak około południa w budce pojawiło się pierwsze jajo, które jest jednocześnie pierwszym jajem w historii projektu ochrony pustułek w Cementowni Rudniki!

Trzecie jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Pani Betonowska około godziny 11:00 złożyła kolejne, trzecie już, jajo. Większość pustułek składa jaja przed południem, w okresie między godziną 8:00 a 12:00 (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).

Drugie jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

O poranku Pani Betonowska zniosła kolejne jajo. Z zainteresowaniem obserwujemy naszą pustułkową rodzinę i zastanawiamy się jak licznego potomstwa doczeka się w tym roku.

Pierwsze jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm

Ze względu na stosunkowo niskie temperatury powietrza utrzymujące się tej wiosny jaja u Państwa Betonowskich pojawiły się później niż w ubiegłych sezonach lęgowych. W końcu jednak nasze pustułki zdecydowały się przystąpić do lęgu. Czekamy na kolejne jaja.

Oczekiwanie na lęg

Większość pustułek składa jaja w maju. Potwierdzają to również nasze obserwacje z ubiegłych lat. Wypatrujemy zatem przyszłych rodziców wśród ptaków licznie odwiedzających nasze budki lęgowe w Chełmie i Rudnikach i liczymy, że wkrótce pojawią się jaja oraz pisklęta.

Samotny samiec w Rodzinie Cementowskich
w Cementowni Chełm

Z przykrością informujemy o smutnej sytuacji, która spotkała Rodzinę Cementowskich. Od kilku dni obserwujemy samca wyczekującego samotnie w gnieździe i próbującego nawet wysiadywać jaja. Pani Cementowska niestety raczej nie wróci już do gniazda, prawdopodobnie zginęła tragicznie podczas polowania. Pierwszy raz od początku prowadzenia obserwacji pustułek w CEMEX jesteśmy świadkami takiej sytuacji. W tej smutnej historii można dostrzec, że ptaki są pod wieloma względami podobne do ludzi, a wszelkie wysiłki podejmowane w celu ich ochrony są niezwykle ważne.

Oczekiwanie na potomstwo u Rodziny Cementowskich
w Cementowni Chełm

Państwo Cementowscy doczekają się w tym roku prawdopodobnie trójki potomstwa. A przynajmniej tyle jaj możemy zaobserwować za pomocą naszej kamery. Czas pokaże, czy nie czeka nas niespodzianka i jakieś jajo nie schowało się poza kadrem.

Trzecie jajo u Rodziny Cementowskich
w Cementowni Chełm

Wraz z pojawieniem się trzeciego jaja Pani Cementowska rozpoczęła wysiadywanie.

U Pustułek to zawsze samica odpowiedzialna jest za wysiadywanie jaj, w bardzo niewielkim stopniu pomaga jej w tym samiec.

Drugie jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm

Samica pustułki składa zazwyczaj od 3 do 6 jaj, choć niekiedy jest ich nawet 9! Pojawiają się one w odstępach wynoszących od 1 do 2 dni. Czekamy na kolejne jaja i zastanawiamy się jak liczna w tym roku będzie nasza pustułkowa rodzina.

Pierwsze w tym roku jajo w Cementowni Chełm

Pierwsze jajo już jest! Pojawiło się w budce należącej do Rodziny Cementowskich.

Jaja pustułek są równobiegunowe, o średnich wymiarach 40 x 32 mm i ubarwieniu białożółtym, szaroróżowym lub ceglastoróżowym z gęstymi plamami koloru rdzawobrązowego. Proszę się nie martwić, że pustułka jeszcze nie rozpoczęła wysiadywania jaja. Zwykle przystępuje do tego przy 3 złożonym jaju. Okres wysiadywania trwa ok. 30 dni.

Przygotowania do lęgu w Cementowni Chełm

Pustułki regularnie odwiedzają budki lęgowe w Chełmie. Zazwyczaj pojedynczo, jednak czasem udaje się zaobserwować je również w parach. Wyraźnie przygotowują się do tegorocznego lęgu, co oznacza, że powoli możemy wypatrywać pierwszego jaja!